Afundación impulsa o programa «+ 60 acompañámoste» para minimizar o illamento social dos maiores durante a crise da Covid
Afundación, a Obra Social de ABANCA puxo en marcha durante o período de confinamento o programa «+60, acompañámoste» dirixido ás máis de 14.000 persoas socias dos seus 11 espazos +60 así como a toda a poboación +60 de Galicia, co obxectivo de dar resposta ás necesidades de comunicación das persoas maiores, compartir experiencias, proporcionar información ou derivar a outros recursos.
Desde que, ante a situación provocada pola Covid-19, pecháronse os 11 Espazos +60 de Afundación, nos que participan actualmente máis de 14.500 persoas maiores, ata o día de hoxe, o equipo de profesionais da área de Envellecemento Activo de Afundación, con ampla experiencia e formación neste ámbito contactou telefonicamente con máis de 9.900 persoas, para ofrecerlles acompañamento, conversación, información e unha canle de expresión das súas preocupacións, minimizando así o seu illamento social. Así mesmo, coa finalidade de estender este servizo a calquera persoa que poida necesitalo e deséxeo, Afundación habilitou a liña gratuíta 900 815 020.
A través deste programa de acompañamento, Afundación identificou situacións de vulnerabilidade que, nuns casos, deriváronse a outras entidades especializadas e noutros foron atendidos por unha rede de voluntarios que acompañaron telefonicamente de forma regular e individualizada a persoas maiores que manifestaron situacións de desánimo, soidade e angustia.
Por outra banda, Afundación estableceu acordos de colaboración con varios centros xerontoasistenciais para que os seus residentes compartan coas persoas voluntarias as súas vivencias. Ambas as iniciativas de voluntariado teñen vocación de continuidade máis aló da situación crise actual e iranse adaptando ás necesidades e desexos das persoas ás que acompañan.
Como resultado das chamadas realizadas dentro do programa elaborouse un estudo sobre as estratexias para abordar esta crise por parte das persoas maiores, prioritarias para a Obra Social de ABANCA. Os resultados deste estudo evidencian a gran diversidade do colectivo, con características e necesidades moi diferentes e distintos modos de xestionar a crise. Así, maioritariamente, o 74 % das persoas maiores entrevistadas abordan positivamente o confinamento e, aínda que con carácter minoritario, as entrevistas revelaron que un 26 % das persoas maiores abordaron o confinamento con dificultade.
ESTUDO DAS ESTRATEXIAS ANTE O CONFINAMENTO
A mostra realizouse a partir dunha análise cualitativa e cuantitativa das entrevistas telefónicas que se fixeron a 3.541 persoas socias dos Espazos+ 60 de Afundación durante a fase do confinamento, entre o 23 de marzo e o 30 de abril de 2020.. Os resultados deste estudo evidencian a gran diversidade do colectivo, con características e necesidades moi diferentes e distintos modos de xestionar a crise. Así, maioritariamente, o 74 % das persoas maiores entrevistadas abordaron positivamente o confinamento e destas, o 49 % vivírono con serenidade, atopábanse ben, coas súas necesidades materiais e afectivas resoltas, arroupados polas súas familias, polos seus veciños e mantendo a súa independencia. Ademais, un 5 % encarárono con optimismo, coa convicción de que a crise se resolverá positivamente, no curto prazo e con ánimo positivo.
O estudo revela así mesmo que un 12% das persoas participantes no programa desenvolveu unha estratexia de diversificación das súas fontes de entretemento que lles permitiu soportar moi ben a situación, cunha actitude moi vital e positiva: cociñando, facendo exercicio, entreténdose con xogos de mesa, lendo, escoitando música, vendo cinema ou estudando, seguindo tamén cursos online. Un 4 % combateu o illamento usando medios dixitais – Whatsapp, RRSS, videochamadas, chats…– para estar en contacto frecuente coas súas amizades e familias. Tamén se envorcaron en accións solidarias, confeccionando máscaras en casa, colaborando en iniciativas de Ong ou axudando a outras persoas. Finalmente, entre os entrevistados quen mellor xestionaron o confinamento son aqueles que se envorcaron en actividades creativas, que representan un 4% da mostraxe. Escribir poesía, relatos, crónicas da crise, pintar, debuxar, tocar un instrumento, traballos de artesanía, vídeos, blogues…, ou o coidado do xardín e o cultivo da terra nos casos nos que lles resultou posible proporcionáronlles unha fonte de satisfacción e unha válvula de escape á grave crise que estamos a vivir.
Con todo, aínda que con carácter minoritario, as entrevistas revelan que un 26 % das persoas maiores abordaron o confinamento con dificultade. Destas, un 11% cunha dificultade moderada, caracterizada de forma predominante por unha preocupación polas persoas da súa contorna, tamén con desánimo e tristeza así como pesimismo achega do futuro e a situación xeral. Así mesmo, un 11% das persoas viviron a situación con dificultade severa, sentíndose soas e aburridas, sen practicamente ninguén con quen falar e experimentan ansiedade, nerviosismo e medo. Finalmente, na escala de maior dificultade, identificouse a un 4 % de persoas que ou son coidadoras dun familiar dependente ou con problemas de saúde, ou están elas mesmas recibindo coidados.
O estudo estruturouse en dúas fases, unha primeira na que se realizou unha análise cualitativa, baseado en preguntas abertas sobre como se estaba vivindo o confinamento e na que se identificaron 23 estratexias e situacións diferenciadas de xestión; e unha segunda fase na que se procedeu a un tratamento estatístico. A categorización das respostas realizouse tomando como indicador a mensaxe principal que trasladaron as persoas, os temas nos que puxeron o foco. A continuación, agrupáronse as 23 estratexias e situacións en 10 categorías que se ordenaron nunha escala de 1 a 10, de maior a menor dificultade na xestión. O resultado foron 5 categorías de carácter positivo: serenidade, optimismo, crecemento, socialidade e creatividade, e 5 categorías de dificultade: preocupación, desánimo, soidade, angustia e coidados.